Zelfverdediging en eerste hulp bij verwondingen door traangasgebruik
"Chemical mace", kotsgas, braakgas, bestrijdingsmiddelen op afstand, traangas – de shit draagt vele namen. Maar slechts één is werkelijk juist: strijdgas. Zo betitelen de militaire handboeken deze chemische wapens. In internationale oorlogen en conflicten zijn het gebruik van CN-(Chlorazetophenon) en CS-(ortho-Chlorbenzylidenmalondinitril) strijdgas volkenrechtelijk verboden, ter bestrijding van de eigen bevolking worden ze echter door de cops in geheel West-Europa sedert enige tijd in versterkte mate ingezet. De hierbij gehanteerde concentraties strijdgas zijn aanzienlijk hoger dan bij het gebruik van de in de normale handel verkrijgbare gasspuitbussen.
Omdat ook wij tijdens onze acties herhaaldelijk met dergelijk strijdgasgebruik worden geconfronteerd, dienen de activisten op de hoogte te zijn van het volgende: Verschillende lanceerinrichtingen brengen het gas tot over een afstand van 120 meter effectief onder de mensenmenigte: Chemical Mace (“chemische knuppel”): 7 meter; <Pepper-Fog>> afvuurinrichting (combineert CN/CS met rook): 20 meter; de “Superknuppel” (ziet er op het eerste gezicht uit als een onkruidbestrijdingsapparaat): 15 meter; granaten: 40 meter; als bijmengsel in waterkanonnen: 65 meter. Nieuwste variant: grote sprongen makende, fragmenterende granaten en speciale projectielen met CN/CS, die dwars door ramen en deuren heen slaan en de achterliggende ruimte met rook vullen. Zowel CN als CS hebben beide hun uitwerking op de huid, de ademwegen en de slijmhuid van de ogen. Alleen al daarom zelfs tot de dood kan leiden.
In de regel echter verdwijnen de klachten al na betrekkelijk korte tijd vanzelf. Eenvoudige maatregelen garanderen een goede zelfverdediging en een snelle eerste hulp; het afschrikkingeffect laat zich met succes neutraliseren.
Doorsnede van een CS-Granaat
ZELFVERDEDIGING
De ogen kunnen het beste worden afgeschermd door een gasbeschermingsbril, die hermetisch luchtdicht afsluit. Mogelijk is ook een goed afgesloten skibril. Voor brildragers is een kleine bril met sportbeugel en onbreekbaar glas aan te bevelen; deze brillen zijn bij ons al gedeeltelijk in gebruik geraakt, deze bieden ook bescherming voor oogverwondingen door glassplinters bij fysiek contact.
Contactlenzen kunnen gemakkelijk eens verschuiven (bijv. bij het uitspoelen van de ogen), bovendien kan het CN/CS-gas zich onder de lens concentreren en langer werkzaam blijven.
De ademwegen kunnen perfect worden bedekt met een filtermasker. Kleinere
modellen, zoals in autospuiterijen gebruikelijk, voldoen volledig. De combinatie van bril en masker, het zogeheten <<volledig masker>>, maakt al na korte tijd het ademen echter tot een echte inspanning. Mond/gezichtsdoeken kunnen eveneens worden gebruikt en zijn ook het meest gebruikelijk. Deze dienen zo fijnmazig als mogelijk te zijn geweefd. Ideaal is een driehoeksdoek uit de verbanddoos. Het natmaken van deze zorgt weliswaar voor een bijkomstige afsluiting van het weefsel, op den duur echter verdampt het water door de lichaamswarmte, de gasdeeltjes hopen zich op, de concentratie stijgt hierdoor. Hier helpt alleen nog maar het wisselen van doek of meermalig uitspoelen met water.
Verreweg de meeste huidgedeelten kunnen het best door oliepakken of leren kleding en waterbestendig schoeisel worden beschermd. Leren kleding dient voldoende te zijn ingevet. Let erop dat de kraag van het jack zo nauw mogelijk rond de hals sluit, zodat er niets binnen kan sijpelen en zich in de onderkleding kan ophopen. Het vochtig warme CN/CS in contact met de huid zorgt voor huidverbrandingen over grote oppervlakte. (Zie illustraties)
Belangrijk is ook het hittebestendig bedekken van de handen teneinde eventuele projectielen terug te kunnen gooien. Geschikt zijn hiervoor motor- of werkhandschoenen (bijv. voor laswerkzaamheden). Wees erop bedacht: Granaten aan de niet-verhitte kant aanraken!
Van het zichzelf beschermen tegen CN/CS met behulp van crème, citroensap of azijn kunnen wij alleen maar dringend afraden. Deze “insidertips” hebben géén enkel nut of versterken zelfs de werking van het gas. Crèmes horen in de make-up tas, citroensap en azijn in de keuken. Water is en blijft onbetwistbaar het enige middel!
EERSTE HULP
Het aantal lichamelijke gevolgen na het gebruik van CN/CS is veelzijdig, en elk van de mogelijke uitwerkingen vereist snelle eerste hulp. Hoe langer de werking van het gas, des te groter het gevaar van acute en chronische schade.
Zoals bij vrijwel alle inwerkingen van chemicaliën op de ogen is ook hier water het juiste, en in noodgevallen ook enig aanwezige, middel van eerste hulp. Alleen door aanhoudend spoelen kan het gas verdund en uitgespoeld worden. Dat duurt 10 minuten of ook langer. De afnemende pijn is hierbij de enig mogelijke graadmeter om het succes van de behandeling vast te stellen. Treedt de pijn na enige tijd opnieuw op, dan betekent het in de regel, dat er nog steeds restanten zich onder het ooglid bevinden en dat er opnieuw gespoeld moet worden. Treedt de pijn pas na uren weer op, dan kan dit een indicatie voor een beginnende oogvliesontsteking zijn, die medische behandeling vereist.
Gespoeld wordt er steeds van binnen naar buiten, opdat er geen spoelvloeistof in het andere oog loopt. Hiertoe wordt het hoofd schuin naar achteren gehouden (de behandeling moet soms met geweld plaats vinden, omdat sommige personen na aanraking met gas in paniek raken en de oriëntatie verliezen), en de huid boven en onder het oog wordt uit elkaar getrokken. Met deze greep lukt het steeds weer om de verkrampte oogleden tenminste een kier te openen, zodat de eerste straal water het oog omzwemt. Binnen luttele seconden wordt de pijn minder, verdere stralen spoelen de gasresten uit.
Bij treffers op de huid of bij met gas volgezogen kleding moeten de kledingstukken zo snel mogelijk worden uitgetrokken en moet de huid met rijkelijk veel koud water worden afgewassen. Warm water is hiervoor niet geschikt, omdat het de poriën van de huid opent en de werking van het gas versterkt. Huidirritaties en blaren dienen later medisch te worden behandeld.
Nadat contact met gas heeft plaatsgevonden, is het belangrijk om zo snel mogelijk uit de met gas besmette kleding te komen en deze vacuüm in een plastic tas te verpakken. Anders zorgt de lichaamswarmte ervoor dat er voortdurend kleine hoeveelheden CN/CS uit de kleding verdampen en juist in besloten ruimten steeds opnieuw voor een verdere opnamen van het gas via de ademwegen zorgen. In besloten ruimte en in voertuigen dienen dus de ramen te worden geopend!
Bij alle vormen van ademhalingsmoeilijkheden, van pijn in de keel via hoesten tot ademnood, luidt de eerste maatregel: frisse lucht! Wie last heeft van de een of andere chronische ziekte aan de ademwegen, in het bijzonder astma of chronische bronchitis, dient bij aanraking met gas onmiddellijk het strijdtoneel te verlaten en ter voorkoming van ergere schade plat te gaan liggen met opgehoogd bovenlichaam.
Een bijzonderheid van het gebruik van CS is het gevoel geen lucht meer te krijgen. Desondanks lijken de longen echter nog voldoende ademlucht te krijgen (zie recente ervaringen in Noord-Ierland, Zwitserland, Beieren, Berlijn en Nederland). Een andere bijzonderheid van het CS-gebruik is sterkte misselijkheid en maagkrampen. Vandaar ook dat CS-gas als bijnaam heeft gekregen: braakgas (of ook wel “kotsgas”). In de regel verdwijnt de misselijkheid reeds na korte tijd vanzelf, normaal is hier geen eerste hulp nodig en mogelijk, de precieze uitwerkingen van CS-gas op de maagspieren zijn echter nog onbekend. Elk teken, dat verder gaat dan het hierboven beschrevene of langer duurt dan 24 uur, vereist een medische behandeling!
Deze tips ter zelfverdediging en voor Eerste Hulp zijn slechts geschikt om de werking van het gas te beperken, de gevolgen te verminderen en de groep weer zo snel mogelijk fit voor actie te krijgen, ze vervangen echter niet de behandeling door een arts in zwaardere gevallen!
De lichamelijke schade die een Amerikaanse militair opliep na enkele uren blootstelling aan CS-gas.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten