Novo Rossiya: Aanzet tot een nieuwe Koude Oorlog

Op 16 maart jl. vond er in de Krim een referendum plaats voor een afscheiding van Oekraïne. Onder toeziend oog van 240 waarnemers en 135 vertegenwoordigers uit 23 landen, met een opkomst van maar liefst 83% van de Krim-bevolking - Oekraïners, Russen en Tartaren - stemde een overtuigende 96,7% voor de onafhankelijkheid van de Krim en een aansluiting bij de Russische federatie. Op 17 maart ondertekende de Russische President Poetin een decreet waarin hij de Krim als een soeverein en onafhankelijk land erkent. De Verenigde Staten van Amerika en de meeste westerse landen erkennen het referendum niet en noemen de afscheiding onwettig. Als een reactie heeft het westen sancties aangekondigd tegen de Krim en tegen Rusland. Ondertussen heeft het Russische separatisme zich door het gehele oosten van Oekraïne verspreid. In steden zoals Donetsk, Lugansk, Makiyivka, Khartsyzk, Yevakiyeve, Horlivka, Druzhkivka, Kramatorsk en Slovyansk hebben Russische separatisten overheidsgebouwen, infrastructuur en militaire objecten bezet om hun eis voor afscheiding kracht bij te zetten. Het westen veroordeelt de Russische separatisten en steunt de interim-regering in Kiev.

De westerse positie is op zijn minst verrassend te noemen, gezien de eerdere positie die de westerse landen innamen tijdens de Kosovo-oorlog van 1998 tot en met 1999. De NAVO had al lange tijd de aspiraties om haar macht uit te breiden en haar invloedssfeer naar Oost-Europa uit te breiden. Gevechten tussen de separatisten van het Kosovo bevrijdingsleger (UÇK), die de onafhankelijkheid van Kosovo eisten, en het Servische leger, werden door de NAVO al snel aangegrepen als voorwendsel om Joegoslavië te bombarderen. In de 78 dagen van "humanitaire" bombardementen zonder toestemming van de VN Veiligheidsraad, waarbij duizenden tonnen aan bommen en honderden kruisraketten zijn gebruikt, werd een ongekende humanitaire catastrofe veroorzaakt. Toen op 12 juni 1999 de NAVO troepen Kosovo binnen trokken, bouwde Washington in het zuidoosten van Kosovo de op twee na grootste militaire basis van Europa: Camp Bondsteel. De basis dient als het NAVO-hoofdkwartier voor KFOR's Multinational Task Force East, van waaruit zij controle uitoefenen over de Mediterrane en de Zwarte Zee. Deze basis verschaft het westen de toegang tot de belangrijke routes naar het Midden-Oosten, Afrika en de Kaukasus. Toen Kosovo op 17 februari 2008 eenzijdig de onafhankelijkheid uitriep, kon het op de volledige steun van de Verenigde Staten van Amerika en de meeste andere westerse landen rekenen. De Russische Federatie heeft zich altijd sterk verzet tegen de Kosovaarse onafhankelijkheid. Nu lijken de rollen echter omgedraaid; Washington claimt dat het onacceptabel is om de onafhankelijkheid van de Krim te erkennen, terwijl Moskou stelt dat wat mogelijk was voor Kosovo, nu ook mogelijk moet zijn voor de Krim.

Hoe zit het echter met de historische geldigheid van het Russisch separatisme in Oekraïne en op de Krim? Ongeveer 30% van de Oekraïense bevolking spreekt Russisch en het land kent een lange gedeelde historie met Rusland. In de tweede helft van de 17de eeuw kwamen de Kozakken onder leiding van Bogdan Chmelnitski in opstand tegen de Poolse adel. Toen zij na een lange campagne uiteindelijk verslagen werden, sloot Chmelnitski een verdrag met de Tsaar van Rusland. Hiermee viel het oosten van Oekraïne onder de bescherming van Moskou, terwijl het westen van het land door het Pools-Litouwse Gemenebest geannexeerd werd. In 1783 viel Tsarina Catharina de Grote het Kanaat van de Krim binnen. Zij stichtte een haven in het voormalige Chersonesus waar de Russische Zwarte Zee vloot gevestigd werd; deze haven werd vanaf toen Sevastopol genoemd. Het duurde tot de Oktoberrevolutie van 1917 vooraleer de Oekraïne haar onafhankelijkheid uitriep. Deze onafhankelijkheid was echter van korte duur, in 1918 werd het land verdeeld als gevolg van een vredesverdrag tussen Duitsland en de Bolsjewieken. Na de Duitse nederlaag ten opzichte van de Entente in maart werd Oekraïne ingelijfd in de Sovjet Unie. Pas na de tweede wereldoorlog kreeg het moderne Oekraïne vorm als Socialistische Sovjetrepubliek. De Krim behoorde echter nog toe aan Rusland. Pas in 1954, ongeveer 300 jaar nadat Oekraïne onderdeel van het Rusland werd, besloot de hoge raad van de Russische federatie om de Krim aan Oekraïne over te dragen. In geest is de Krim echter altijd Russisch gebleven. Na de staatsgreep in Moskou in 1991 riep het Oekraïense parlement op 24 augustus de onafhankelijkheid uit.  

Nu Washington en Brussel groen licht hebben gegeven aan de interim-regering in Kiev, sturen zij hun leger naar de delen in het oosten die onder de controle van de Russische separatisten staan om de orde te herstellen. Hiermee lijkt een burgeroorlog niet ver weg. Ook de spanningen tussen de Russische Federatie en het westen lopen op. Terwijl Poetin heeft toegezegd om de Russische bevolking in Oekraïne te zullen beschermen tegen de agressie van Kiev, heeft de NAVO haar troepenmacht in de regio opgebouwd. Al sinds de ineenstorting van de Sovjet Unie en het uiteen vallen van het Warschaupact heeft de NAVO Rusland omringd met militaire basissen, nucleaire bommenwerpers en raketten. De door het westen gesteunde coup d'état in Kiev heeft Moskou gedwongen om haar Zwarte Zee vloot op de Krim te beschermen. Poetin is in het defensief gedrongen. Toch wordt deze zoveelste provocatie naar en verdere isolatie van Rusland in de westerse massamedia steevast neergezet als "een Russische dreiging". Na een 13 jaar lange terreurcampagne die begon in Afghanistan, waarin Irak op basis van leugens vernietigd werd, waarin het eens welvarende Libië in chaos en anarchie is vervallen, en waarin jihadisten Syrië in een bloederige burgeroorlog hebben gestort, heeft het westen nu eindelijk haar nieuwe Koude Oorlog om deze en nieuwe misdaden tegen de menselijkheid te rechtvaardigen.