Betoging Brussel: Catalonië is een natie en eist zelfbeschikking

Op 07 dec. jl. vond er een massale manifestatie plaats in het Brusselse Jubelpark, deze werd georganiseerd door het Assemblea Nacional Catalana (ANC-Brussel). De grootse internationale betoging van 45.000 (!) deelnemers (bestaande uit voornamelijk Catalanen – welk meer dan een dag moesten reizen voor dit protest -, Nederlanders, Fransen en Belgen (veelal Vlaamse sympathisanten van de afscheidingskwestie) had vele thema’s en eisen: Zo werd er een – illusionaire - oproep gedaan aan de EU voor meer democratie en mensenrechten in Catalonië (een eis die onmogelijk is binnenin de volkerengevangenis van Spanje én de Europese Unie in het algemeen); werd er solidariteit betoogd met president Puigdemont en zijn andere in Brussel in ballingschap levende collega’s alsmede politieke gevangenen; werd er tevens solidariteit verleend aan de Vlaamse nationale kwestie en werd de eis voor een onafhankelijke Catalaanse republiek kracht bijgezet.

Redenen genoeg dus om naar Brussel af te reizen en deze manifestatie bij te wonen, omdat ELK onderdrukt volk het recht heeft op het zelfbeschikking, om haar eigen taal, cultuur en onderwijs uit te kunnen oefenen. Dat deze zelfstandige natie dan een bourgeois-democratie als staatsvorm heeft, is voor de nationale onafhankelijk niet als eerste prioriteit aan de orde! (Uiteraard is een gelijktijdige socialistische revolutie [= verandering v/d eigendomsverhouding] altijd wenselijker).

De eis voor nationale zelfbeschikking is gerechtvaardigd, omdat de Catalanen gedurende haar gehele bestaan altijd hevig zijn onderworpen aan onderdrukking. Om enkele voorbeelden te noemen:

= Toen in 1716 de Catalaanse grondwet werd vernietigd en de Catalanen verplicht werden om onderdeel te worden van Spanje d.m.v. het Decreet van Nueva;

= De barbaarse luchtbombardementen door Franco en bondgenoten op Barcelona tijdens de Spaanse Burgeroorlog;

= De repressieve jaren daarna onder Franco’s fascistische bewind in Spanje tot 1975, en

= De tot heden (beperkte) autonomie binnen Spanje (in 2010 weer ongeldig verklaard door de conservatieve Volkspartij van de huidige premier Rajoy).


De betoging was gesierd met een zee aan Estelada vlaggen, vele spandoeken, Catalaanse vlaggen uit Zuid-Frankrijk (= Noord-Catalonië), Vlaamse en Baskische vlaggen. Een antifascistische Catalaanse vlag liet blijken dat antifascisme en de strijd voor nationale zelfbeschikking géén tegenpolen zijn. Tevens viel een Catalaanse waarnemer op dat er op deze betoging een minimaal aantal EU-vlaggen meegedragen werd – een teken dat de Catalanen steeds minder illusies hebben over de EU als "onafhankelijke zakenwaarnemer" in hun conflict met Spanje. Puigdemont veroordeelde een week geleden de EU als ,,corrupt” en ,,langzaam afstervende landen” welke worden ,,bestuurd door een kleine minderheid”. Een duidelijke breuk met zijn eerdere lijn mbt de EU. 

We hopen dat dit protest weer een nieuwe impuls gaat geven voor de wereldwijde strijd voor het nationale zelfbeschikkingsrecht der volkeren. Van Catalonië, Baskenland, Vlaanderen tot Schotland, van (Zuid-)Tirol, Noord-Ierland, Corsica tot de Hongaarse minderheden in de Vojvoldina… 

SPAANSE STAAT WURGT CATALONIË! 

WEG MET DE EUROPESE UNIE! 

ONAFHANKELIJKHEID VOOR CATALONIË! 

Op 27 oktober jl. stemde het parlement van Catalonië voor afscheiding van Spanje en de vorming van een onafhankelijke Catalaanse republiek. Slechts enkele minuten later besloot daarop de Spaanse senaat, die wordt gedomineerd door de Castilliaanse chauvinisten van de reactionaire Partido Popular (PP) en de sociaalreformistische PSOE (“Socialistische Arbeiderspartij”), om het Catalaanse parlement te ontbinden en de regionale regering aan de kant te zetten.

Madrid heeft thans officieel de controle over Catalonië overgenomen, met in begrip van haar financiën, haar politiemacht en haar voornaamste radio- en televisiestations, onder artikel 155 van de Spaanse grondwet. Dit artikel stelt de heersers van de Spaanse volkerengevangenis in staat om autonome gemeenschappen van hun bevoegdheden te ontdoen. Madrid heeft eveneens nieuwe regionale verkiezingen voor de 21e december bevolen. Vice-president Oriol Junqueras (ERC, linksrepublikeinen) en zeven andere regeringsleden zitten inmiddels in de gevangenis op beschuldiging van ,,rebellie” (tegen de Spaanse staat), een vergrijp waarvoor hen tot dertig jaar gevangenisstraf boven het hoofd hangt. Tegen president Carles Puigdemont (PDeCAT, Catalaanse Europese Democraten), die momenteel in de Belgische hoofdstad Brussel verblijft, en vier andere ministers zijn door het hooggerechtshof in Madrid Europese arrestatiebevelen uitgevaardigd. Ook hen wacht een proces wegens ,,rebellie” en ,,aanzetten tot afscheiding”. Reeds op 16 oktober jl. waren twee prominente leiders van de independentistas, Jordi Sànchez (ANC, Catalaanse Nationale Vergadering) en Jordi Cuixart (Omnium Cultural, Catalaans-nationale culturele vereniging) in de gevangenis gegooid op beschuldiging van ,,aanzetten tot afscheiding”.

Eind september had de Spaanse staat al een golf van repressie ontketend in een poging om het Catalaanse onafhankelijkheidsreferendum (1 oktober jl.) te verhinderen. Meer dan twee miljoen mensen gingen toen naar de stembus. Op heldhaftige wijze trotseerden ze op die dag de duizenden door Madrid gestuurde systeemknechten van de gehate Guardia Civil en Policía Nacional.

Sindsdien is Catalonië, en is haar belangrijkste stad Barcelona, het toneel van reusachtige massaprotesten, die een onmiddellijk einde eisen van de repressie en de in vrijheidstelling van alle gevangenzittende leiders van de onafhankelijkheidsbeweging verlangen. Ook enige chauvinistische protesten hebben plaatsgevonden, geleid door de neo-franquisten van de PP, de rechts-burgerlijke Ciutadans en de sociaalreformistische PSC (‘Socialistische Partij van Catalonië’) ter verdediging van de eenheid van het monarchistische, Castilliaans gedomineerde kapitalistische Spanje. Het is van cruciaal belang voor de gehele arbeidersklasse van zowel Spanje als Frankrijk dat het in actie komt ter verdediging van het onderdrukte Catalaanse volk. (Het leefgebied van de Catalaanse natie omvat territoria aan weerszijden van de Frans-Spaanse grens.)

- Vreemde bezettingsmachten (m.n. Guardia Civil en Policía Nacional) weg uit Catalonië!

- Bevrijdt Junqueras, Cuixart, Sánchez en alle andere gevangenzittende independentistas!

- Weg met de monarchie!

- Verdedig de Catalaanse onafhankelijkheid!

Ook de onderdrukte Baskische natie in Euskal Herria (Baskenland) strekt zich, evenals Catalonië, uit tot in Frankrijk. Tientallen jaren lang hebben de Basken de moorddadige repressie van de kant van zowel het Spaanse als het Franse regiem moeten verduren. Als nationale revolutionairen strijden we voor de onafhankelijkheid van zowel Catalonië als het Baskenland, in het Noorden en in het Zuiden – d.w.z. tegen de heersende kapitalistenklasse in zowel Frankrijk als Spanje.

Steun voor de gerechtvaardigde strijd van de onderdrukte naties is voor ons revolutionaire plicht. Bovendien, maar daarom niet minder belangrijk, kan de nationale bevrijdingsstrijd dienen als katalysator om de revolutionaire strijd van het proletariaat tegen de heersende kapitalistische klasse op een hoger niveau te brengen. Ons program is de revolutie door de arbeidersklasse, de machtsovername door het proletariaat! Daarom:

- Voor een arbeidersrepubliek Catalonië!

- Voor een arbeidersrepubliek Euskal Herria!

Voor de Catalaanse arbeidersklasse en de werkende massa’s vormt de strijd voor de nationale bevrijding een wezenlijk bestanddeel van hun strijd tegen de kapitalistische uitbuiting. De potentiële macht van de arbeidersklasse werd al op belangrijke wijze onderstreept door de havenarbeiders van Barcelona en Tarragona (o.a. door de weigering om schepen te bevoorraden die werden gebruikt om ‘vreemde bezettingstroepen’ [Guardia Civil, Policía Nacional] ten tijde van het referendum te huisvesten). Maar dat de Catalaanse arbeidersklasse tot op heden nog niet als zelfstandige klassekracht op het toneel is verschenen, is het gevolg van de invloed van de reformistische vakbondsbureaucratie, die over het algeheel weigert om voor de Catalaanse onafhankelijkheid strijd te voeren. Dat is de reden, waarom de Catalaanse arbeiders als het ware zijn ,,opgelost” in de massale beweging en dat pro-onafhankelijkheidsactivisten afkomstig uit de arbeidersklasse niemand anders hebben om hulp te zoeken voor hun nationale bevrijding dan de burgerlijke nationalisten. Het is absoluut noodzakelijk dat er een proletarisch-revolutionair centrum wordt gevormd, dat voorop gaat in de strijd voor de nationale bevrijding!

GÉÉN ILLUSIES IN DE CATALAANSE BOURGEOISIE!

Gedreven door de angst dat een onafhankelijk Catalonië onmiddellijk uit de EU zou worden geschopt is een reeks van Catalaanse bedrijven, met inbegrip van de twee grote banken, CaixaBank en Banco Sabadell, meteen ingegaan op het aanbod van de kant van Madrid en heeft ervoor gekozen om hun administratieve zetel buiten Catalonië te laten registreren. In het verleden placht de Catalaanse bourgeoisie (prominent gerepresenteerd door de PDeCAT en haar voorgangers alsmede door de ERC) het separatisme af en toe te gebruiken als ‘wisselgeld’ (om concessies los te krijgen) in haar onderhandelingen met Madrid.

Maar de chauvinistische, wraakzuchtige vernederingen, opgelegd door de centrale regering, evenals de druk van onderop van de kant van de Catalaanse massa’s hebben de politieke representanten van de nationale fractie van de Catalaanse bourgeoisie naar openlijk verzet gedreven. Puigdemont schorste aanvankelijk de onafhankelijkheidsverklaring na het referendum van 1 oktober op en bood zelfs het beleggen van vervroegde regionale verkiezingen aan op voorwaarde dat premier Rajoy het behoud van de autonome status van Catalonië zou garanderen. De Castilliaanse chauvinist Rajoy en zijn cohorten wilden echter met niets minder dan de totale capitulatie genoegen nemen, Daarom zag de Catalaanse regering zich uiteindelijk gedwongen om alsnog de onafhankelijkheid uit te roepen.

Madrid heeft duidelijk gemaakt dat het tot alles bereid is om de territoriale integriteit van Spanje te handhaven, terwijl het Catalonië ontbreekt aan alles wat ook maar enigszins lijkt op een eigen staat – in hoofdzaak gewapende krachten – die de Spaanse staat zou kunnen weerstaan. De Catalaanse arbeidersklasse heeft ondertussen nog geen signaal gegeven als eigen zelfstandige klassekracht in het strijdperk te (willen) treden. Onder deze omstandigheden is er geen hoop op een ogenblikkelijke realisering van de Catalaanse onafhankelijkheid. Echter, Catalonië blijft in oproer. Met het onmiddellijke vooruitzicht op verdere repressie en vernedering van de kant van de Castilliaanse meesters – gecombineerd met de onmacht van de Catalaanse nationale bourgeoisie – is het hoogstwaarschijnlijk dat de strijd opnieuw zal losbarsten – de Catalaanse massa’s hebben absoluut bondgenoten nodig!

Dergelijke bondgenoten kunnen primair alleen maar het proletariaat van zowel Spanje als Frankrijk zijn. De Spaanse en de Franse bourgeoisie onderdrukken beide het Catalaanse en het Baskische volk en buiten de arbeidersklasse in zijn totaliteit uit. Het openbreken van de reactionaire Spaanse staat zou de weg openen voor arbeidersstrijd tegen de kapitalistische heersers in Madrid. Tegen het chauvinisme, dat wordt bevorderd door de sociaaldemocratie en het onderofficierkorps van het kapitaal in de vakverenigingsbureaucratie, dient een niet-aflatende strijd te worden gevoerd om de arbeiders in de regio te winnen voor de strijd voor zelfbeschikking van de onderdrukte naties.

De strijd van het Catalaanse volk heeft weerklank gevonden over de grens bij Basken en Catalanen die in Frankrijk leven. Protestmanifestaties ter ondersteuning van de Catalaanse onafhankelijkheid hebben zowel in het Noorden als in het Zuiden van Euskal Herria (Baskenland) plaatsgevonden. Uit solidariteit hebben de ‘Franse’ Catalanen de stembiljetten voor het referendum van 1 oktober in Catalunya de Nord gedrukt en vervolgens over de grens gebracht.

Ondanks de voortdurende oproepen van de kant van de Catalaanse regering hebben de heersers van de reactionaire, imperialistische EU Madrids repressie tot het uiterste gesteund, precies omdat zij weten dat een uiteenvallen van Spanje het voorportaal vormt van een uiteenvallen van de EU.

Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie, sprak zich duidelijk uit tegen een afsplitsing, want ,,we hebben al genoeg scheuring en verdeeldheid”en de EU kan niet bestaan uit ,,vijfennegentig verschillende landen”. De voorzitter van het Europese parlement Tajani, stelde het nog duidelijker op 22 oktober jl., namelijk dat ,,niemand in Europa er toe over zal gaan om Catalonië als onafhankelijk land te erkennen”. De EU is een instrument voor de imperialistische mogendheden in Europa, in hoofdzaak Duitsland, om de uitbuiting van de werkende massa’s in geheel Europa op te voeren alsmede zwakkere landen zoals Griekenland en Portugal verder uit te plunderen.

VOOR POLITIEKE ZELFSTANDIGHEID VAN HET PROLETARIAAT!

De repressie door de Rajoy-regering, gesteund door haar schoothonden in de PSOE, heeft herinneringen gewekt aan de dictatuur van generaal Franco en haar wrede onderdrukking van de nationale rechten van de Basken, Catalanen en Galiciërs. De woordvoerder van de Partido Popular, Casado aarzelde niet om te verwijzen naar deze bloedige geschiedenis, toen hij Puigdemont ervoor waarschuwde om niet de onafhankelijkheid uit te roepen ,,omdat degene die de onafhankelijkheid uitroept wel eens zal kunnen eindigen als degene die hetzelfde 83 jaar geleden deed”. Dit is een verwijzing naar Lluis Companys, de burgerlijk-nationalistische president van de Catalaanse Generalitat, die na de nederlaag van de Spaanse revolutie door een vuurpeloton van de franquisten werd gefusilleerd.

De realiteit is dat de repressie die vandaag de dag wordt ontketend, zich volledig binnen het legale kader van de Spaanse burgerlijke democratie beweegt. De onderdrukking van de Baskische, Catalaanse en Galicische naties werd vastgelegd in de post-Franco grondwet van 1978. Deze stelde dat Spanje een en ondeelbaar is. De beide historische politieke partijen van de Spaanse arbeidersklasse, de sociaaldemocratische PSOE en de communistische PCE, steunden de vorming van een monarchistische staat, gebaseerd op de ontkenning van het recht op nationale zelfbeschikking van de onderdrukte naties van Spanje, en stemden voor de grondwet van 1978.

De PSOE diende in de periode dat ze de regering vormde, loyaal de koning en voedde het Castilliaanse chauvinisme gedurende tientallen jaren. In de tachtiger jaren was de PSOE verantwoordelijk voor de vorming van geheime moordcommando’s gericht tegen de Baskische onafhankelijkheidsbeweging. Wat betreft de PCE: Deze heeft altijd volhard in haar weerzinwekkende vijandschap tegenover de onafhankelijkheid van de onderdrukten.

De chauvinistische demagogen aan het hoofd van de vakcentrale CCOO (Arbeiderscommissies, communistisch) en UGT (sociaaldemocratisch) dragen de directe verantwoordelijkheid voor het feit dat de arbeiders van Catalonië en van Spanje tot op heden nog niet als zelfstandig georganiseerde klassekracht op het toneel zijn verschenen ter verdediging van de onafhankelijkheid van Catalonië en van het Baskenland. 

Het Catalaanse filiaal van de PSOE, de PSC, nam tezamen met franquisten en falangisten deel aan reactionaire betogingen in Barcelona op 8 en 9 oktober jl. onder leuzen als ,,Catalonië is Spanje”. Aangemoedigd door het offensief van Rajoy vielen falangisten (Spaanse facisten) op 27 oktober jl. de zetel van Catalunya Ràdio aan evenals een school en een Catalaans cultureel centrum in Barcelona.

Doordat de PSOE onder de werkende bevolking zwaar in diskrediet is geraakt vanwege de door haar meedogenloos uitgevoerde bezuinigingen (die door de EU waren opgelegd) heeft de burgerlijke Podemos-partij – welke is voortgekomen uit de kleinburgerlijke Indignados beweging van 2011 – de taak op zich genomen om de Spaanse burgerlijke democratie op te poetsen. Weliswaar heeft Podemos gemobiliseerd voor massaprotesten tegen Rajoy’s repressie in Catalonië. Maar Podemos blijft extreem gekant tegen de Catalaanse onafhankelijkheid en voorziet het Castilliaanse chauvinisme slechts van een ,,menselijk gezicht”; in een rondschrijven aan haar leden (gedateerd 23 oktober jl.) werd elk uitroepen van de onafhankelijkheid door Catalonië als ,,illegitiem” bestempeld. Podemos adviseert de Spaanse bourgeoisie om ,,er zorg voor te dragen dat Catalonië een deel van Spanje blijft” door in te zetten op meer democratie en niet zozeer op repressie. Ook is Podemos ertoe overgegaan om de leiding van haar Catalaanse organisatie (Podem) te schorsen: Zogenaamd omdat deze niet hard genoeg stelling zou hebben genomen tegen de onafhankelijkheid.

Een zich linkser voordoende Catalaanse burgerlijk-nationalistische formatie is de Candidature d’Unitat Popular (CUP). Hoewel de CUP beweert socialisitsch te zijn, is het in werkelijkheid een partij die haar basis heeft in het kleinburgerdom. Het steunde de laatste anderhalf jaar de regionale bourgeois-nationalistische regering. Het filiaal van de Socialist Workers Party in Catalonië, En Luita (Strijdt!), is vorig jaar compleet in de CUP opgegaan. Deze opportunisten hadden er geen enkel probleem mee om tegelijkertijd èn de CUP (pro-onafhankelijkheid) in Catalonië op te bouwen en de Podemos (anti-onafhankelijkheid) in andere delen van Spanje, d.w.z. ze capituleren zowel voor het ene als het andere burgerlijk-nationalisme.

Van een dergelijke verwarring blijft de pseudo-trotzkistische Internationalist Group (IG) verschoond; zij capituleert geheel en al voor het Castilliaanse chauvinisme. In hun artikel ,,Verdedig het recht op zelfbeschikking en onafhankelijkheid voor Catalonië" (september 2017) doen deze pseudo-trotzkisten alles behalve het verdedigen van de Catalaanse onafhankelijkheid. De IG laat zich denigrerend uit over de gerechtvaardigde strijd voor nationale bevrijding van het Catalaanse volk en schampert: ,,Dit is een nationalistische beweging geleid door de rijkste bourgeoisie van Spanje.” En verder: ,,De impuls voor onafhankelijkheid komt boven alles van machtige sectoren van de welgestelde Catalaanse bourgeoisie.” Men zou bijna denken dat de IG een bladzijde heeft overgeschreven uit de franquistische krant ABC, die stelde dat de ,,Catalaanse revolte tegen de staat een vertoning is van de rijken, door de rijken en voor de rijken”(ABC, 4 juni jl.). 

Deze kleinburgerlijke professoren dringen er vanuit de Verenigde Staten bij de Catalanen op aan om zich een weg te banen naar de stembureaus tijdens het referendum van 1 oktober – in weerwil van politieknuppels, rubberkogels en traangas – om dan… ,,blanco te stemmen”??? 

Vol verachting voor de onderdrukte Catalanen gaat de IG vervolgens voort met: ,,Het is niet zoals de een of andere nationale bevrijdingsbeweging in een halfkoloniaal land.” De stellingname van de IG, die de nationale bevrijdingsstrijd in de onderontwikkelde landen tegenover die in de ontwikkelde landen stelt, onthult haar in essentie Derde Wereld-nationalistisch perspectief. Voorts beargumenteert de IG dat de afscheiding van Catalonië ,,het potentieel voor eensgezinde strijd van de arbeidersklasse over het gehele Iberische schiereiland op ernstige wijze kan ondermijnen.” (‘Massaal verzet tegen politierepressie in Catalonië’, 4 okt. jl.).

Het is integendeel juist de nationale onderdrukking van de Catalanen, Basken en Galiciërs door Madrid, die de eenheid van de arbeidersklasse in de kunstmatige Spaanse staat heeft ondermijnd. Deze eenheid kan alleen worden bereikt door zich moedig aan het hoofd te stellen van de strijd voor de bevrijding van de onderdrukte naties – het tegenovergestelde van het in linkse frasen verpakte chauvinisme van de IG, dat de onderdrukte Catalanen de schuld geeft van het verdelen van de arbeidersklasse in plaats van de Castilliaanse bourgeoisie en haar reformistische lakeien.

Lenin benadrukte steeds dat voor het realiseren van de proletarische eenheid het verbreken van de ketenen die een onderdrukte natie aan haar onderdrukker binden een absolute vereiste is. Hij gebruikte hierbij als voorbeeld Noorwegen, dat zijn onafhankelijkheid van Zweden verwierf als gevolg van een referendum in 1905:

,,De nauwe verbondenheid tussen de Noorse en Zweedse arbeiders, hun absolute broederlijke klassensolidariteit, zorgde voor de erkenning van de kant van de Zweedse arbeiders van het recht van de Noren op afscheiding. Dit overtuigde de Noorse arbeiders ervan dat de Zweedse arbeiders niet besmet waren met Zweeds nationalisme, en dat zij de broederschap met de Noorse proletariërs verkozen boven de voorrechten van de Zweedse bourgeoisie en aristocratie. Het verbreken van de banden die Noorwegen waren opgelegd door de monarchen van Europa en de Zweedse aristocratie, versterkte de banden tussen de Noorse en Zweedse arbeiders.” (Lenin – Het recht van de naties op zelfbeschikking/1914)

Lenin’s onwrikbare verdediging van het recht op nationale zelfbeschikking en zijn niet-aflatende oppositie tegenover elk Groot-Russische chauvinisme waren destijds cruciaal voor het smeden van de bolsjewistische partij. Het was Lenin’s revolutionaire program inzake het nationaliteitenvraagstuk dat het de bolsjewieken mogelijk maakte om de arbeidersklasse naar de macht te leiden – thans exact honderd jaar geleden. Vandaag de dag blijft het hooghouden van de leninistische aanpak m.b.t. het nationale vraagstuk een essentieel onderdeel van de strijd voor een NIEUW OKTOBER!