De Oekraïne is in opstand. Op 21 November vorig jaar sloeg de vlam in de pan, nadat de leiders van de Svobada Partij, De Vaderland Partij en UDAR, opriepen tot een protest tegen het besluit van de Oekraïense President Viktor Yanukovych om van een vrijhandelsverdrag met de Europese Unie af te zien en meer toenadering tot Rusland te zoeken. De golf van protest en sociale onrust die hierop volgde kwam bekend te staan als de "Euromaydan" (letterlijk vertaald "Europa Plein"). Hoewel men hier in Europa deze ware volksopstand graag neerzet als een roep voor Europese integratie en liberaal-democratie, zijn er in de praktijk meer duistere krachten in het spel.
Het voormalige Oostblok land, dat maar liefst 45 miljoen inwoners telt, is sterk verdeeld. Enerzijds vindt men in het oosten een overwegend Russisch-sprekende bevolking die trouw is aan Moskou, terwijl anderzijds in het Westen de bevolking meer naar Europa gericht is. In eerste instantie waren de protesten, die in de Oekraïense hoofdstad Kiev begonnen, dan ook pro-Europa. Veel van de toenmalige demonstranten zagen een mogelijke toekomstige aansluiting bij de Europese Unie als een uitweg om van de corrupte elites en rijke oligarchen in het land af te komen. Met deze illusie wist een coalitie van de neofascistische Svobada Partij, De Vaderland Partij en UDAR, de politieke oppositie van President Yanukovych, de onderdrukte massa´s in de hoofdstad van de Oekraïne te mobiliseren. De protesten escaleerden en ontaardden in geweld nadat op 30 November de beruchte Berkut oproerpolitie een onverwacht en gewelddadig offensief inzette tegen de Euromaydan demonstranten. Als een reactie op het politiegeweld trokken tussen de driehonderdduizend en een miljoen demonstranten, grotendeels uit het pro-Europese westen van de Oekraïne, naar Kiev om daar het protest kracht bij te zetten. Dit resulteerde al snel in het opwerpen van barricades, verschillende straatgevechten met de politie en de bezetting van verschillende overheidsgebouwen. De protesten verspreidden zich sindsdien door het gehele land terwijl het regime van President Yanukovych met steeds harde repressie en onderdrukking reageert.
Het protest in Kiev was echter niet spontaan, maar werd door de oppositie al lange tijd van te voren gepland in de Duitse hoofdstad Berlijn en in de zetel van de Europese Unie; Brussel. Een van de belangrijkste drijvende krachten achter het Euromaydan protest is de UDAR (de Oekraïense Democratische Alliantie voor Hervorming) van voormalig bokser Vitali Klitschko. De UDAR is opgericht en gefinancierd door de Duitse "Konrad-Adenauer Stiftung", een stichting die direct verbonden is aan de Christelijke Democratische Unie (CDU) van bondskanselier Angela Merkel. Deze partij wordt in de oppositie bijgestaan door De Vaderland Partij van de nog steeds in gevangenschap verkerende Joelija Tymosjenko. Tymosjenko verworf in 2004 internationale bekendheid tijdens de vorige door de Europese Unie gesteunde opstand in het land, namelijk de Oranjerevolutie (ook wel bekend als Kastanjerevolutie), en was twee keer premier van het land alvorens zij door Viktor Yanukovych onder detentie werd geplaatst. Tenslotte is er de neofascistische Svobada Partij, waarbij de leider Oleh Tiahnybok in de lente van 2013 al een plaats in de nieuwe Oekraïense regering kreeg aangeboden door de ambassadeur van Duitsland, mits Svobada een coalitie aan zou gaan met de UDAR en de Vaderland partij.
Ondertussen begint de situatie in de Oekraïne de vormen van een ware burgeroorlog aan te nemen. Volgens de regering van Yanukovych is de oppositie, die verschillende regeringsgebouwen in bezit heeft, wapenvoorraden aan het aanleggen. Het leger is ingezet tegen de demonstranten, er wordt met scherp geschoten en er wordt nauw samengewerkt met burgermilities die het regime steunen. Ongeveer zeven mensen zijn al door het politiegeweld overleden, verder zijn er meldingen van martelingen en verdwijningen. Nu de sociale onrust zich door het hele land, vooral in het midden en het westen, verspreid heeft, zijn de meeste demonstranten, die uit alle lagen van de bevolking komen, al lang geen voorstanders van Europese integratie meer. Hun beweegredenen gaan verder dan de oppervlakkige eisen van de oppositieleiders. Zij komen in opstand tegen het autoritaire regime en eisen vrijheid, mensenrechten en sociale rechtvaardigheid. Radicalere groepen aan de uiterste zijden van de linker- en rechterzijde van het politieke spectrum, strijden op hun beurt voor de realisatie van hun eigen agenda´s en zijn niet langer van plan om nog gehoor te geven aan de compromissen tussen het regime en de coalitie. Nationaal-revolutionairen, Anarchisten, Voetbalhooligans en Communisten staan gezamenlijk op de barricades. Hoewel er momenteel een tijdelijke wapenstilstand lijkt te zijn tussen de coalitie van Svobada, De Vaderland Partij en UDAR, en het regime van President Viktor Yanukovych nadat Premier Mikola Azarov besloot af te treden, is deze vrede uiterst fragiel en ligt een verdere escalatie nog steeds op de loer.
Het is duidelijk dat de sociale onrust in de Oekraïne het resultaat is van een machtsstrijd tussen het Russische en Europese imperialisme, met regionale hegemonie als inzet. De hoofdrolspelers in dit binnenlandse conflict handelen niet uit naam van het Oekraïnse volk, maar lenen zichzelf als pionnen voor hun meesters in Berlijn, Brussel en Moskou. Enerzijds is er President Yanukovych en zijn corrupte regering, die de warme steun geniet van de rijke oligarchen in het land, met aan de andere kant Vitali Klitschko en zijn coalitiegenoten, die het land al lang verkocht hebben aan de Trojka met haar leger van buitenlandse investeerders. Wellicht nog duidelijker is het, dat het Oekraïense volk het grote slachtoffer is van deze ordinaire machtsstrijd. Er lijkt zich langzaam maar zeker een Syrisch of Servisch scenario te ontvouwen, waarin verschillende subversieve groeperingen gesteund door Westerse financiën en logistiek, de bevolking tegen elkaar ophitst om zo een bloederige burgeroorlog te ontketenen en het zittende regime ten val te brengen. Dat zou de uiteindelijke consequentie kunnen zijn van de onhoudbare situatie die momenteel in de Oekraïne ontstaan is. Het in de Arabische Lente toegepaste NAVO model lijkt nu ook los te zijn gelaten op Europa en het heeft er alle schijn van dat dit de zoveelste door het Westen geïnitieerde ordinaire staatsgreep is.
Het is moeilijk om de toekomst te voorspellen, maar als de Oekraïense protesten ons een ding geleerd hebben, dan is het dat deze uitermate complex, vloeibaar en veranderlijk is. Steeds meer Oekraïeniers zien in dat het geen enkele nut heeft om de ene dictator; Yanukovych, door een ander; Klitschko te vervangen. Zowel het regime als de coalitie beginnen langzaam maar zeker de greep op de situatie te verliezen. De onderdrukte massa´s luisteren niet langer meer naar de corrupte oppositieleiders of de corrupte regering en weigeren mee te gaan in de compromissen die de coalitie sluit met het regime. Het is duidelijk dat er een radicalisering gaande is nu de protesten zich door het hele land verspreid hebben. Het Oekrainse volk stoelt op een lange revolutionaire traditie van strijd voor sociale rechtvaardigheid en voor nationale zelfbeschikking. Nu is het tijd om deze traditie voort te zetten! Onze solidariteit gaat uit naar al die Oekraïniers, die tegen de Staat en tegen de imperialisten in opstand komen en strijden voor de realisatie van een beter, gelukkiger en meer voldaan leven!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten